Stalk là gì? Khi sự tò mò trở nên tiêu cực trên Facebook, Tiktok

Trong cuộc sống hiện đại, đặc biệt là trên không gian mạng xã hội rộng lớn, chúng ta thường xuyên bắt gặp từ “Stalk”. Vậy stalk là gì? Nó xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ các bài đăng, bình luận cho đến những cuộc trò chuyện hàng ngày. Tuy nhiên, liệu bạn đã bao giờ tự hỏi cụm từ này thực sự có ý nghĩa gì và nó xuất phát từ đâu? Hãy cùng Taro Sharing khám phá nguồn gốc và ý nghĩa của từ “Stalk” cũng như những tác động của nó trong thế giới thực và ảo.

>>> Tham khảo: Red flag là gì? 10 dấu hiệu nhận biết “cờ đỏ” cần phải tránh

Stalk là gì?

“Stalk” bắt nguồn từ tiếng Anh, mang nghĩa gốc là “rình rập, săn trộm”, thường được dùng để miêu tả hành động của thợ săn khi theo dõi con mồi. Theo thời gian, từ này đã dần chuyển nghĩa và trở thành một thuật ngữ tiếng lóng phổ biến, đặc biệt trên mạng xã hội. Ngày nay, “Stalk” thường được hiểu là hành động tìm hiểu thông tin về một người nào đó một cách quá mức, thường là thông qua các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Instagram hay Twitter.

Ví dụ, việc liên tục theo dõi hoạt động của người yêu cũ trên mạng xã hội để biết họ đang làm gì, đi đâu, với ai… có thể được coi là một hành động “Stalk”. Mặc dù “Stalk” có thể xuất phát từ sự tò mò đơn thuần, nhưng nếu vượt quá giới hạn, nó có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến cả người bị theo dõi lẫn người thực hiện hành vi này.

Stalker là gì?

Stalker là những người có niềm đam mê đặc biệt với việc thu thập thông tin về một người nào đó. Họ không ngừng theo dõi và tìm hiểu mọi chi tiết về đối tượng quan tâm của mình. Với khả năng điều tra đáng kinh ngạc, họ có thể được ví như những “FBI nghiệp dư”, chỉ cần một manh mối nhỏ, họ có thể khám phá ra tất cả những gì bạn muốn biết về một người.

Đối tượng trong tầm ngắm của Stalker

Mặc dù người yêu cũ, người yêu cũ của người yêu, người yêu mới của người yêu cũ và những người bị ghét thường là mục tiêu hàng đầu của Stalker, nhưng thực tế cho thấy bất kỳ ai cũng có thể trở thành đối tượng bị theo dõi. Không nhất thiết phải có mối quan hệ thân thiết trước đó, bạn bè cũ, bạn cùng phòng, bạn cùng lớp, thậm chí cả những người bạn chỉ gặp qua loa hay chưa từng gặp mặt, bao gồm cả những người trên ứng dụng hẹn hò, đều có thể trở thành nạn nhân của hành vi Stalk.

Các biểu hiện của một Stalker

Thực tế, nếu việc theo dõi người khác chỉ dừng lại ở mức độ xem thông tin trên Facebook, Instagram hay các mạng xã hội khác, với mục đích đơn thuần là thỏa mãn sự tò mò hoặc muốn tìm hiểu thêm về ai đó thì không gây nguy hiểm quá lớn.

Tuy nhiên, chúng ta không thể đoán trước được mong muốn và động cơ thực sự của kẻ theo dõi, cũng như không thể kiểm soát hành vi của họ. Theo PsychCentral – một trang web cung cấp thông tin về tâm lý học trực tuyến, có 5 dấu hiệu giúp bạn nhận biết mình đang bị theo dõi.

1. Tìm cách tiếp cận và liên lạc trực tiếp

Ban đầu, kẻ theo dõi có thể chỉ âm thầm quan sát bạn từ xa. Tuy nhiên, theo thời gian, mong muốn giao tiếp với bạn ngày càng lớn dần, thúc đẩy họ tìm cách tiếp cận và liên lạc trực tiếp. Họ có thể nhắn tin, gửi email, gọi điện hoặc tương tác với bạn trên mạng xã hội.

Trong một số trường hợp, hành vi này có thể leo thang đến mức họ công khai thể hiện tình cảm với bạn trên mạng xã hội, bất chấp việc bạn đã yêu cầu họ dừng lại.

2. Sự quan tâm vượt qua ranh giới bình thường và trở nên ám ảnh

Sự quan tâm của họ dành cho bạn có thể vượt qua ranh giới bình thường và trở nên ám ảnh, gây khó chịu. Họ không ngừng theo dõi mọi hoạt động của bạn, thậm chí còn thể hiện sự quan tâm thái quá đến cuộc sống và sức khỏe của bạn. Dù bạn đã cố gắng phớt lờ và tránh né, họ vẫn tiếp tục đeo bám, làm phiền bạn đến mức gây ám ảnh.

3. Theo dõi, bám đuôi, tiếp xúc gần

Trong một số trường hợp nghiêm trọng, những kẻ theo dõi quyết tâm có thể chuyển từ việc theo dõi từ xa sang hành động thực tế. Họ có thể bất ngờ xuất hiện ở những nơi bạn thường xuyên lui tới, hoặc thậm chí, nếu có kỹ năng công nghệ, họ có thể xâm nhập vào tài khoản mạng xã hội của bạn để theo dõi thông tin và biết được vị trí của bạn.

4. Xâm phạm quyền riêng tư

Khi hành vi theo dõi leo thang đến mức xâm phạm quyền riêng tư, những kẻ stalker có thể xuất hiện ở những nơi bạn thường lui tới như chỗ làm, gần nhà, thậm chí bám theo bạn hoặc bất ngờ xuất hiện tại các bữa tiệc bạn tham gia dù không được mời.

5. Nhắn tin, gửi thư hoặc tặng quà cho bạn một cách liên tục

Mặc dù việc nhắn tin, gửi thư hoặc tặng quà cho bạn một cách liên tục có vẻ không gây hại trực tiếp, nhưng hành vi này tiềm ẩn nguy cơ leo thang thành quấy rối tình dục, tấn công thể xác hoặc thậm chí đe dọa đến tính mạng của bạn.

>>> Tham khảo: FWB là gì? Thân mật về tình dục mà không ràng buộc về cảm xúc

Những hậu quả tiêu cực của việc stalking

Stalking không chỉ là một sự phiền toái đơn thuần, nó có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài cho nạn nhân.

• Tổn hại về mặt tinh thần và tâm lý: Nạn nhân của stalking thường xuyên sống trong trạng thái lo lắng, sợ hãi và bất an. Sự xâm phạm quyền riêng tư và cảm giác bị theo dõi liên tục có thể dẫn đến trầm cảm, rối loạn lo âu, mất ngủ và thậm chí là rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD). Nạn nhân có thể cảm thấy bị cô lập, mất kiểm soát cuộc sống của chính mình và gặp khó khăn trong việc tin tưởng người khác.
• Tổn hại về thể chất và tử vong: Trong một số trường hợp, stalking có thể leo thang thành bạo lực thể chất, gây thương tích nghiêm trọng hoặc thậm chí là tử vong cho nạn nhân. Stalker có thể tấn công nạn nhân trực tiếp hoặc gây ra tai nạn gián tiếp.
• Hậu quả pháp lý: Stalking là một hành vi phạm pháp và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Stalker có thể bị phạt tiền, phạt tù hoặc phải thực hiện các biện pháp hạn chế tiếp xúc với nạn nhân. Ngoài ra, nạn nhân cũng có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại về mặt tinh thần và vật chất từ kẻ stalking.

Cách để ngăn chặn việc bị Stalk là gì?

Sau khi đã hiểu rõ hơn về khái niệm stalk và các dấu hiệu nhận biết một stalker, Taro Sharing sẽ tiếp tục chia sẻ với bạn những cách hiệu quả để ngăn chặn việc bị người khác theo dõi và xâm phạm quyền riêng tư.

1. Trên các nền tảng mạng xã hội

Việc đầu tiên bạn cần làm là tắt tính năng cho phép ứng dụng hiển thị và theo dõi vị trí của bạn. Chỉ nên bật tính năng này khi thật sự cần thiết và tắt ngay sau khi sử dụng xong. Ngoài ra, hãy tận dụng các tính năng bảo mật quyền riêng tư và truy cập mà mạng xã hội cung cấp. Đừng quên ẩn đi những thông tin cá nhân quan trọng, đặc biệt là địa chỉ nhà của bạn.

2. Trong đời sống hàng ngày

Trong cuộc sống thực, ngoài việc trực tiếp yêu cầu kẻ theo dõi dừng lại, bạn cần chủ động bảo vệ bản thân theo những cách sau, theo khuyến nghị của trang thông tin tâm lý học Psychology Today:

• Cố gắng tránh xa kẻ theo dõi càng nhiều càng tốt.
• Tìm kiếm sự giúp đỡ từ các cơ quan chức năng có thẩm quyền để được bảo vệ.
• Lưu giữ mọi bằng chứng liên quan đến việc bạn bị quấy rối hoặc làm phiền, bao gồm hình ảnh, tin nhắn hoặc bất kỳ thông tin nào khác.
• Cân nhắc tạm thời ngừng sử dụng mạng xã hội để cắt đứt sự theo dõi. Nhờ bạn bè và người thân hỗ trợ đưa đón để tránh bị tiếp cận bởi đối tượng không mong muốn.

>>> Tham khảo: Delulu là gì? Sức mạnh của “ảo tưởng” trở thành hiện thực

Với những thông tin đã chia sẻ, Taro Sharing hy vọng bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về Stalk là gì, đặc biệt là Stalk trên mạng xã hội như Facebook và Tiktok. Chúng tôi cũng đã cung cấp cho bạn một số cách phòng tránh bị Stalk hiệu quả. Dù hành vi theo dõi có xuất phát từ sự yêu thích, ngưỡng mộ hay chỉ đơn thuần là muốn tìm hiểu đối phương, bạn cũng nên cảnh giác với những dấu hiệu nghiêm trọng hơn để bảo vệ bản thân.