Dejavu là gì? Cần phải làm gì khi gặp hiện tượng Dejavu?

Dejavu là một hiện tượng phổ biến, xảy ra với rất nhiều người ở những thời điểm khác nhau trong cuộc sống. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về dejavu, khiến nhiều người cảm thấy hoang mang, thậm chí lo sợ khi nó xuất hiện. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá chi tiết về hiện tượng dejavu là gì, từ nguyên nhân, cách lý giải cho đến những ảnh hưởng của nó đến cuộc sống.

>>> Tham khảo: Homie là gì? Từ điển GenZ trêm Facebook, Tiktok, Threads

Dejavu là gì?

Bạn đang đi dạo trên một con phố lạ, bỗng nhiên cảm giác mọi thứ xung quanh thật quen thuộc, như thể bạn đã từng đến đây rồi. Mùi hương thoang thoảng của quán cà phê ven đường, tiếng cười nói của những đứa trẻ đang chơi đùa, thậm chí cả ánh nắng chiếu qua tán lá cây cũng gợi lên trong bạn một cảm giác thân quen đến kỳ lạ. Đó chính là dejavu hay còn viết là déjà vu – một hiện tượng tâm lý phổ biến mà hầu hết chúng ta đều từng trải qua ít nhất một lần trong đời.

Déjà vu, tiếng Pháp có nghĩa là “đã nhìn thấy”, là cảm giác bạn đã trải qua một tình huống hiện tại trong quá khứ, mặc dù bạn biết chắc rằng điều đó là không thể. Nó giống như một “trục trặc” trong hệ thống trí nhớ của chúng ta, tạo ra một cảm giác quen thuộc kỳ lạ với những điều hoàn toàn mới mẻ. Ước tính có khoảng 70% dân số thế giới từng trải qua hiện tượng dejavu, cho thấy đây là một trải nghiệm phổ biến và gần gũi hơn chúng ta tưởng.

Hiện tượng Dejavu về khía cạnh thần kinh và tâm lý

Vậy điều gì thực sự xảy ra trong não bộ khi chúng ta trải nghiệm dejavu? Các nhà khoa học đã đưa ra nhiều giả thuyết để lý giải hiện tượng này, chủ yếu tập trung vào hai khía cạnh: thần kinh và tâm lý.

Về mặt thần kinh, dejavu được cho là có liên quan đến hoạt động của hồi hải mã – vùng não chịu trách nhiệm hình thành và lưu trữ ký ức – và thùy thái dương – nơi xử lý thông tin cảm giác và ngôn ngữ. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng sự “lỗi mạch” tạm thời trong các vùng não này có thể dẫn đến cảm giác quen thuộc sai lầm, tạo ra dejavu. Thậm chí, dejavu còn được xem là một dạng “tiểu động kinh” nhẹ, xảy ra khi hoạt động điện trong não bị rối loạn trong thời gian ngắn. Giáo sư John Hughes, một chuyên gia về thần kinh học tại Đại học Illinois, cho biết: “Déjà vu có thể là kết quả của sự phóng điện bất thường trong các tế bào thần kinh, gây ra cảm giác quen thuộc với một tình huống mới.”

Tuy nhiên, không phải lúc nào dejavu cũng liên quan đến các vấn đề về thần kinh. Các nhà tâm lý học cho rằng, đôi khi dejavu chỉ đơn giản là một “trò đùa” của trí nhớ. Thuyết xử lý kép, một trong những lý giải phổ biến, cho rằng não bộ xử lý thông tin theo hai con đường riêng biệt, với tốc độ hơi khác nhau. Khi có sự lệch pha nhỏ trong quá trình này, thông tin từ con đường “nhanh” hơn có thể tạo ra cảm giác quen thuộc khi con đường “chậm” hơn mới bắt đầu xử lý, dẫn đến dejavu. Ngoài ra, dejavu cũng có thể xuất phát từ ký ức sai hoặc ký ức được tái tạo, khi não bộ “ghép nối” các yếu tố quen thuộc từ các trải nghiệm khác nhau để tạo ra một tình huống “mới mà cũ”.

Bên cạnh đó, các yếu tố như căng thẳng, mệt mỏi, thiếu ngủ cũng được cho là có thể góp phần gây ra dejavu. Một số loại thuốc hoặc chất kích thích cũng có thể tạo ra hiệu ứng tương tự.

>>> Tham khảo: Partner là gì? Khám phá ý nghĩa của các loai “đối tác” chi tiết

Cách nhìn nhận Dejavu ở các nền văn hóa khác nhau là gì?

Không chỉ là một hiện tượng tâm lý, dejavu còn mang màu sắc văn hóa đa dạng và phong phú. Trong nhiều nền văn hóa, dejavu được coi là một dấu hiệu tâm linh, mang những ý nghĩa đặc biệt.

Người Hindu tin rằng dejavu là dấu hiệu của sự tái sinh, cho thấy linh hồn đã từng trải qua kiếp sống trước đó. Trong khi đó, một số bộ tộc ở Tây Phi lại cho rằng dejavu là lời nhắn gửi từ thế giới tâm linh, báo hiệu những sự kiện sắp xảy ra. Ở Nhật Bản, déjà vu được liên kết với hiện tượng “kaiki”, ám chỉ những trải nghiệm siêu nhiên và khả năng nhìn thấy ma quỷ.

Dù được lý giải theo cách nào, dejavu vẫn luôn là một hiện tượng bí ẩn khơi gợi sự tò mò và trí tưởng tượng của con người qua nhiều thế hệ. Sự đa dạng trong cách nhìn nhận về dejavu trên khắp thế giới càng làm tăng thêm sức hấp dẫn của hiện tượng này, cho thấy sự phong phú trong đời sống tinh thần và văn hóa của nhân loại.

Dejavu có phải là điều đáng lo ngại không?

Mặc dù mang đến cảm giác kỳ lạ và đôi khi khó hiểu, nhưng nhìn chung, dejavu là một hiện tượng vô hại. Đa số chúng ta chỉ thỉnh thoảng mới trải qua dejavu và nó thường biến mất nhanh chóng mà không để lại bất kỳ hậu quả nào.

Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, dejavu có thể là dấu hiệu cảnh báo một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn, đặc biệt là khi nó xảy ra thường xuyên và kèm theo các triệu chứng thần kinh khác như co giật, mất ý thức hoặc rối loạn ngôn ngữ. Nếu bạn gặp phải tình trạng này, hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán chính xác.

Đừng quá lo lắng nếu bạn chỉ thỉnh thoảng mới trải nghiệm dejavu. Hãy xem nó như một “trục trặc” nhỏ thú vị của bộ não, một lời nhắc nhở về sự phức tạp và kỳ diệu của hệ thống thần kinh con người.

Mẹo để đối phó với Dejavu

Tuy dejavu thường là hiện tượng thoáng qua và vô hại, nhưng nếu bạn cảm thấy phiền toái hoặc lo lắng khi trải nghiệm nó, có một số cách để quản lý và giảm thiểu cường độ của dejavu.

Thực hành chánh niệm là một phương pháp hữu ích để đưa bạn trở về hiện tại, tập trung vào những gì đang diễn ra xung quanh thay vì chìm đắm trong cảm giác kỳ lạ của dejavu. Hít thở sâu, quan sát cảm xúc và suy nghĩ của bạn một cách khách quan, và tập trung vào các giác quan như âm thanh, hình ảnh, mùi vị để “neo” mình vào thực tại.

Ngoài ra, lối sống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu dejavu. Ngủ đủ giấc, duy trì chế độ ăn uống cân bằng, và tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, giảm căng thẳng và mệt mỏi – những yếu tố có thể góp phần gây ra dejavu.

Nếu dejavu gây ra nhiều lo lắng và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, bạn có thể tìm đến các chuyên gia tâm lý để được tư vấn và hỗ trợ.

>>> Tham khảo: Chọn Ní là gì? Mấy ní, nà ní là gì? Từ điển GenZ trên Facebook, Tiktok

Như vậy, dejavu là một hiện tượng phức tạp với nhiều cách lý giải khác nhau, từ khoa học đến tâm linh. Có người cho rằng nó chỉ là sự trùng lặp ngẫu nhiên giữa hiện thực và giấc mơ, có người lại tin rằng nó là dấu hiệu của những trải nghiệm từ kiếp trước.

Dù chưa có lời giải đáp cuối cùng cho bí ẩn này, nhưng có một điều chắc chắn: dejavu thường vô hại và không đáng để bạn phải lo lắng. Thay vì cố gắng tìm hiểu lý do mình gặp hiện tượng dejavu là gì, thì hãy cứ thoải mái đón nhận nó như một phần thú vị của cuộc sống. Biết đâu, chính sự bí ẩn đó lại là điều khiến dejavu trở nên hấp dẫn đến vậy?